पोलीस प्रशिक्षण केंद्र नानवीज दौंड येथे श्री.शशांक मोहिते ( व्याख्याता ) पुणे, संवाद कौशल्य (Communication Skills) आणि भाषण कला (Oratory Skills) या विषयावर मार्गदर्शन करण्यात आले. तसेच माननीय श्री. नंदकुमार ठाकूर, भा.पो.से.प्राचार्य पोलीस प्रशिक्षण केंद्र, नानवीज दौंड, यांचे मार्गदर्शनाने , श्री.रघुनाथ शिंदे, उपप्राचार्य पोलीस प्रशिक्षण केंद्र, नानवीज दौंड सर्व अंतर वर्ग, बाह्य वर्ग पोलीस अधिकारी, प्रशिक्षक ,तसेच सत्र क्रमांक ४७ मधील नवप्रविष्ठ पोलीस प्रशिक्षणार्थी उपस्थित होते.

संवाद कौशल्य (Communication Skills) आणि भाषण कला (Oratory Skills) या दोन क्षमता केवळ व्यावसायिकच नाही तर वैयक्तिक आयुष्यातही यशस्वी होण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाच्या आहेत.
खाली याबाबत सविस्तर मार्गदर्शन दिले आहे.

१. संवाद कौशल्य (Communication Skills)
महत्त्व
योग्य संदेश पोहोचवणे.
विश्वास निर्माण करणे.
नातेसंबंध आणि कामकाज सुधारणा.

मुख्य घटक
1. स्पष्टता (Clarity) – विचार स्पष्ट आणि सोप्या शब्दांत मांडा.
2. ऐकण्याची क्षमता (Active Listening) – समोरच्याचे म्हणणे पूर्ण लक्षपूर्वक ऐका.
3. देहबोली (Body Language) – डोळस संपर्क, हातवारे, चेहऱ्यावरील भाव सकारात्मक ठेवा.
4. स्वराचा टोन (Tone of Voice) – न खूप हळू, न खूप जोरात; परिस्थितीनुसार.
5. सहानुभूती (Empathy) – समोरच्याची भावना समजून प्रतिसाद द्या.
6. संक्षिप्तता (Brevity) – मुद्देसूद बोला, अनावश्यक विस्तार टाळा.

२. भाषण कला (Oratory Skills)
महत्त्व
मोठ्या समूहासमोर प्रभावी मांडणी करणे.
प्रेरणा देणे व नेतृत्व सिद्ध करणे.
तयारीचे टप्पे

1. विषयाची जाण (Knowledge of Subject) – विषयाचे चांगले ज्ञान ठेवा, तथ्य तपासा.

2. रचना (Structure)
प्रस्तावना – लक्ष वेधून घ्या (उदाहरण, प्रश्न, घटना).
मुख्य भाग – मुद्द्यांनुसार मांडणी.
समारोप – प्रभावी निष्कर्ष किंवा आवाहन.

3. भाषा आणि शब्दसंपदा – सोपी, भावनिक आणि प्रभावी भाषा वापरा.

4. उदाहरणे आणि गोष्टी – ऐकणाऱ्यांना जोडून ठेवतात.

5. सराव (Practice) – आरशासमोर किंवा मित्रांसमोर बोलण्याचा सराव.

6. देहबोली – आत्मविश्वास दाखवणारी उभी-बसण्याची पद्धत, हातवारे नियंत्रित.

7. गती व थांबे (Pace & Pauses) – महत्त्वाच्या ठिकाणी थांबा, त्यामुळे शब्द परिणामकारक होतात.

३. यशस्वी संवाद आणि भाषणासाठी टिप्स
श्रोत्यांना ओळखा – त्यांचा स्तर, आवड, गरजा समजून घ्या.
सुरुवातीला लक्ष वेधून घ्या आणि शेवटी दीर्घकाल स्मरणात राहील अशी ओळ ठेवा.
तणाव कमी करण्यासाठी खोल श्वास घ्या.
अवघड शब्दांपेक्षा सोपे आणि सर्वांना समजतील असे शब्द वापरा.
समोरच्याच्या प्रतिसादानुसार आपली मांडणी थोडी बदलण्याची तयारी ठेवा.